شرلوک هولمز

شرلوک هولمز نام یک کاراگاه خصوصی و شخصیتی داستانی است که(بر اساس داستانها) در اواخر قرن ۱۹ و آغاز قرن ۲۰ فعالیت می‌کرده است. شخصیت داستانی شرلوک هولمز نخستین بار در سال ۱۸۸۷م توسط نویسنده و پزشک اسکاتلندی سر آرتور کانن دویل ساخته و پرداخته شد و در کتاب‌ها مطرح شد.

نام او را در ترجمه‌های فارسی اغلب «شرلوک هولمز» یا «شرلوک هلمز» نوشته‌اند. کریم امامی، مترجم برجسته و مترجم «ماجراهای شرلوک هولمز؛ کارآگاه خصوصی»، ضبط صحیح نام وی در زبان فارسی را «شِرلاک هومز» ذکر کرده‌است.

زندگینامه

معروفیت هولمز به خاطر قدرت استثایی او در مشاهده جزئیات و استنتاج منطقی بر اساس آن است، قدرتی که وی را بدون شک معروفترین کارآگاه تخیلی جهان و یکی از مشهورترین مخلوقات داستانی همه اعصار ساخته‌است و علاوه بر همراه همیشگی او «دکتر واتسن» و ماموران اسکاتلندیارد خواننده را نیز به حیرت وا می‌دارد.

شرلوک هولمز، در داستان «اتود در قرمز لاکی» با واتسن آشنا می‌شود و هر دو باهم، در خانه‌ای به شماره پلاک ۲۲۱ب واقع در خیابان «بیکر»، ساکن می‌شوند. بیشتر داستان‌های شرلوک هولمز، از زبان دکتر واتسن، بازگو می‌شوند و نویسنده از شیوه مقابله کردن هوش و ذکاوت تیز هولمز در برابر قوه هوش ضعیفتر واتسن ، بهره جسته و به این طریق برتری فکری کارآگاه مشهور را بهتر نشان می‌دهد.

کارآگاه «لسترید(یا لستراد)» و «گرگسن» از اسکاتلندیارد، هرگاه راه اشتباهی را، در حل مسائل می‌روند به شرلوک هولمز مراجعه می‌کنند و معمولا او مسیر درست را به آنان نشان می‌دهد.

بزرگ‌ترین دشمن او پروفسور جیمز موریارتی شریر بود که به دست هولمز نابود شد.

دانش ومهارت‌ها

در داستان "اتود در قرمز لاکی" نویسنده مواردی را به عنوان پیش زمینه در اختیار خواننده می گذارد. مثلا این مسئله روشن می‌شود که او در سال ۱۸۸۱ م. به ظاهر به عنوان دانشجوی پزشکی مشغول تحصیل است اما "در هیچ یک از آنها به صورت منظم شرکت نکرده" همچنین اینکه او یک فرد علاقه مند در زمینه علم شیمی است و "دانش او اغلب استادانش را به حیرت می اندازد".

در داستان "ماجرای گلوریا اسکات" مطالب بیشتری در مورد مسئله‌ای که باعث کاراگاه شدن هولمز می‌گردد ارائه می‌شود: پدر دوست دانشکده اش خیلی خیلی از او به دلیل مهارت‌های استنتاجی او تمجید می‌کند. هولمز از روش‌های خاص خودش استفاده می‌کند. همچنین روش‌های او بر "منطق" و "قدرت مشاهده" و "استنتاج" متمرکزاند.

در داستان "اتود در قرمز لاکی" دکتر واتسن توانایی‌ها و اطلاعات هولمز را این چنین تشخیص می‌دهد:
اطلاعات درباره ادبیات – صفر.
اطلاعات درباره فلسفه – صفر.
اطلاعات درباره نجوم – صفر.
اطلاعات درباره سیاست – مختصر.
اطلاعات درباره گیاهشناسی – متغیر. درباره تاجریزی سمی (گیاهی علفی و پرشاخه با برگ‌های پهن و دندانه دار و مورد استعمال در طب), تریاک و سمها به طور کلی بسیار بالا. از باغبانی عملی هیچ چیز نمی‌داند.
اطلاعات درباره زمین شناسی – کاربردی ولی محدود. در یک چشم بر هم زدن خاکهای مختلف را از هم تشخیص می‌دهد. بعد از پیاده روی هایش, لکه‌های روی شلوارش را نشانم داده و از روی رنگ و غلظتشان به من گفته است که در کدام قسمت لندن روی شلوارش پاشیده اند.
اطلاعات درباره شیمی – بسیار زیاد.
اطلاعات درباره علم تشریح – دقیق ولی غیر روشمند.
اطلاعات درباره نوشته‌های مهیج – بسیار زیاد. به نظر می‌رسد از جزئیات کامل همهٔ جنایات این قرن مطلع باشد
ویولن را خوب می نوارد.
در چوب بازی, بوکس و شمشیر بازی مهارت دارد.
اطلاعات کاربردی خوبی از قوانین بریتانیا دارد.

هر چند در اواخر داستان "اتود در قرمز لاکی" نشان داده می‌شود که هولمز زبان لاتین را می‌داند و به ترجمه در مورد مضامین رومی (لاتین) اصیل نیاز ندارد. به هر جهت این دانش در لیست بالا ذکر نشده است.

داستان‌های بعدی مشخص کردند که لیست بالا قابل اعتبار نیست. با وجود فرضیه بی اطلاعی هولمز از سیاست, در داستان "رسوایی در بوهمیا" او به سرعت هویت حقیقی "کنت فون کرام" ساختگی که در حقیقت نجیب زاده و پادشاه بوهیماست را تشخیص می‌دهد. با توجه به سخنان و گفتار او در داستان ها, که مملو از منابعی مانند عهد عتیق, کتاب‌های مربوط به شکسپیر و حتی گوته هستند می‌توان نتیجه گرفت که هولمز در مورد ادبیات غیرمهیج نیز اطلاعاتی دارد و دانش او در زمینه ادبیات به ماجراهای جنایات محدود نمی‌شود.

ترجمه‌ها

از مجموعه داستان‌های شرلوک هولمز، ترجمه‌های زیادی به زبان فارسی انجام شده‌است که شاخص‌ترین آنها را می‌توان ترجمه‌های کریم امامی که در چهار جلد در مجموعهٔ کتابهای سیاه از سوی انتشارات طرح نو منتشر شده‌است، دانست. همچنین مژده دقیقی نیز داستان‌های بلند شرلوک هولمز شامل : «اتود در قرمز لاکی»، «نشانه چهار»، «درنده باسکرویل»، «دره وحشت»، «جعبه مقوایی» و «حلقه سرخ» را ترجمه و توسط انتشارات کارآگاه وابسته به نشر هرمس به چاپ رسانده‌است.

فهرست کتاب‌ها و داستان‌ها

داستان‌های بلند
«اتود در قرمز لاکی»
«نشانه چهار»
«درنده باسکرویل»
«دره وحشت»

مجموعه داستان‌های کوتاه
«ماجراهای شرلوک هولمز»
«خاطرات شرلوک هولمز»
«بازگشت شرلوک هولمز»
«آخرین تعظیم»
«پرونده‌های شرلوک هولمز»
«ماجرای باند موشته»

تلویزیون

از اوایل دهه ۷۰ شمسی شبکه‌های مختلف صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران اقدام به پخش مجموعه‌های شرلوک هولمز تولید تلویزیون گرانادا کرده اند. در این مجموعه جرمی برت بازیگر فقید انگلیسی در نقش هولمز و دیوید برک و ادوارد هاردویک به ترتیب در نقش دکتر واتسن ایفای نقش کرده اند (دیوید برک فقط در سری اول حضور دارد). تهیه کنندگی این مجموعه‌ها را عمدتا جان هاوکسورث انجام داده است. این مجموعه‌ها به صورت متناوب از تلویزیون پخش شده است و یکی از علل اصلی آشنایی توده مردم ایران با شخصیت شرلوک هولمز و دکتر واتسن بوده است. حتی افرادی که کتاب‌های او را نخوانده اند و نمی‌دانند نویسنده داستهانهای شرلوک هولمز چه کسی بوده است و چه بسا اصلا اطلاع نداشته باشند که شرلوک هولمز یک شخصیت داستانی است، به دلیل پخش این مجموعه‌ها با وی و کارهایش آشنایی پیدا کرده اند. و گرایش عام مردم ایران به سمت رسانه‌های شفاهی تا خواندن کتاب نیز در این امر( شناخت وی از طریق سریال هایش) بی تاثیر نبوده است. البته این مجموعه‌ها (به مانند سایر اقتباس‌های سینمایی و تلویزیونی) هیچ گاه نمونه اصیل رخدادهای داستانهای اصلی نبوده اند.

دوبلورها

سریال ماجراهای شرلوک هولمز پخش شده از شبکه ۳ بامدیریت وگویندگی بهرام زند بجای (جرمی برت) و ناصر نظامی بجای (دیوید برک)
سریال بازگشت شرلوک هولمز پخش شده از شبکه ۲ بامدیریت و گویندگی جلال مقامی بجای (جرمی برت) و ایرج رضایی بجای (ادوارد هاردویک)
سریال خاطرات شرلوک هولمز با پخش شده از شبکه ۳ با مدیریت و گویندگی بهرام زند بجای (جرمی برت) و پرویز ربیعی بجای (ادوارد هاردویک )در نقش دکتر واتسن

منابع

۱.ویکی‌پدیای انگلیسی.

۲. ماجراهای شرلوک هولمز (عینک طلایی)، آرتور کونان دویل، حسین سبحانی، مقدمه

ویکی پدیای فارسی